Kryptowaluta, rzadziej waluta kryptograficzna – rozproszony system księgowy bazujący na kryptografii, przechowujący informację o stanie posiadania w umownych jednostkach. Stan posiadania związany jest z poszczególnymi węzłami systemu („portfelami”) w taki sposób, aby kontrolę nad danym portfelem miał wyłącznie posiadacz odpowiadającego mu klucza prywatnego i niemożliwe było dwukrotne wydanie tej samej jednostki^[1]. Kryptowaluta jest szczególnym przypadkiem waluty wirtualnej.

Kryptowaluta nie jest przez większość krajów uznawana za jednostkę walutową, środek płatniczy czy pieniądz elektroniczny, dzięki czemu tworzenie jednostek w ramach wbudowanego w system algorytmu (tzw. wydobywanie lub wykopywanie) jest legalne^[2]. Zwykle z tych samych powodów nie korzysta z ulg podatkowych przewidzianych dla handlu walutą, jednak w Unii Europejskej, wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE, kryptowaluty są uznawane za prawny środek płatniczy w zakresie opodatkowania VAT i tym samym z VAT zwolnione^[3].

Najpopularniejszą kryptowalutą jest bitcoin, jednak istnieje kilkaset innych kryptowalut, których określa się mianem „altcoiny” (alternatywne coiny, w tym uznawana za “młodszego brata bitcoina” waluta ethereum^[4]). Utworzenie niektórych z nich miało przy okazji zrealizować inne cele, na przykład namecoin tworzy zdecentralizowany system DNS^[5], a peercoin stara się bardziej równomiernie rozłożyć dochody z wydobywania swych jednostek^[6]. Istnieją też plany zbudowania na planie kryptowaluty rynku prognostycznego^[7].

Obecnie notowanych jest ponad 4000 kryptowalut na ponad 7500 specjalnych giełdach (tak zwanych kryptogiełdach)^[8]. Większość (nie wszystkie) bazują na różnych odmianach technologii łańcucha bloków, blockchain.

Przykładowe kryptowaluty

Cały czas powstają nowe kryptowaluty. Kod źródłowy jest zwykle oparty o wolne oprogramowanie, które każdy może pobrać i utworzyć własną monetę. Od strony finansowej powstanie kryptowaluty może być związane z procedurą ICO (Initial Coin Offering), czyli pierwszej oferty monet^[9], mającej na celu zgromadzenie początkowego kapitału niezbędnego dla dalszego rozwoju systemu. Kolejnym celem tworzenia kryptowalut i tokenów jest marketing tokenowy polegający na ich wykorzystaniu w działaniach promocyjnych oraz motywacyjnych np. nagrody w konkursach, programy lojalnościowe, systemy partnerskie i motywacyjne^[10]. Tokenizacja głównie przeprowadzana jest w środowisku Ethereum.

Aktualnie istnieje już ponad 1500 pojedynczych kryptowalut. Wiele z nich działa na bazie tych samych kodów źródłowych, w których autorzy dokonali jedynie kilku drobnych zmian, np. niektórych parametrów (dystrybucja czasowa bloków, ilość monet, itp.), zdarzają się jednak projekty całkowicie unikalne.

Tabela przedstawia listę kryptowalut o kapitalizacji rynkowej ponad 2 miliardy USD.^[11] Dane przedstawione w dniu 6.04.2018.

Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kryptowaluta